Nuôi gà là một trong những hình thức chăn nuôi phổ biến nhất tại Việt Nam, tuy nhiên để đạt được hiệu quả kinh tế cao người nuôi cần đặc biệt chú trọng đến việc phòng và trị bệnh cho gà. Gà là loài vật nuôi dễ mắc bệnh do sức đề kháng yếu trong môi trường nuôi nhốt dày đặc hoặc điều kiện vệ sinh không đảm bảo. Trong bài viết dưới đây BLV ADBO sẽ chia sẻ đến bạn các loại bệnh ở gà thường gặp và cách điều trị hiệu quả.
Bệnh Newcastle (Bệnh gà rù)
Triệu chứng:
- Gà xù lông, ủ rũ, đứng im một chỗ và mắt lờ đờ.
- Vẹo cổ, liệt chân và đi đứng loạng choạng hoặc không vững.
- Tiêu chảy phân xanh trắng, có mùi hôi và bết quanh hậu môn.
- Một số con có ho, khó thở hoặc kêu rít nhẹ.
- Tỷ lệ chết nhanh và lây lan nhiều nếu không xử lý sớm.
Nguyên nhân:
- Gây ra bởi virus Paramyxovirus type 1.
- Lây qua đường hô hấp, phân, nước uống, dụng cụ nuôi chung.
- Loại bệnh này thường xuất hiện vào mùa lạnh, ẩm thấp và vệ sinh kém là điều kiện lý tưởng cho virus phát triển.
Điều trị và phòng bệnh:
- Không có thuốc điều trị đặc hiệu và chủ yếu là phòng ngừa.
- Tiêm vaccine Newcastle định kỳ theo lịch của thú y.
- Dùng kháng sinh như Tylosin, Enrofloxacin để phòng bội nhiễm.
- Cách ly gà bệnh và hủy xác chết đúng cách để tránh lây lan.
- Tăng cường vitamin C, B-complex, điện giải để nâng sức đề kháng.
Bệnh cúm gia cầm (H5N1, H5N6)
Triệu chứng:
- Gà sốt cao đột ngột, bỏ ăn và khát nước.
- Mào tím tái và xuất huyết ở chân, mỏ, mi mắt.
- Thở khó, ho khan, rít và chết nhanh mà không kịp trở tay, tỷ lệ chết có thể lên đến 90 đến 100% trong vòng vài ngày.
Nguyên nhân:
- Do virus cúm gia cầm độc lực cao và có thể lây sang người.
- Lây qua khí dung, khi tiếp xúc trực tiếp và dụng cụ nhiễm mầm bệnh.
Điều trị và phòng bệnh:
- Không có thuốc điều trị mà chỉ phòng ngừa bằng cách tiêm vaccine cúm gia cầm định kỳ.
- Khi phát hiện bệnh: báo cơ quan thú y ngay để tiến hành tiêu hủy toàn đàn theo quy định.
- Khử trùng chuồng trại bằng Formol, Iodine, Bencocid…
- Kiểm soát ra vào trại và không để người lạ vào khu vực chăn nuôi.
Bệnh Gumboro (bệnh viêm túi Fabricius)
Triệu chứng:
- Gà từ 3 đến 6 tuần tuổi thường bị nhất, những dấu hiệu nhận biết rõ là gà ủ rũ, cánh xệ, xù lông và đi ngoài phân trắng nhớt.
- Sờ vào bụng gà có thể cảm nhận thấy sưng ở vùng túi Fabricius.
- Gà mất nước, sút cân nhanh và chết rải rác.
Nguyên nhân:
- Virus Gumboro tấn công hệ miễn dịch gà con và lây lan qua nước uống, phân, lông gà nhiễm bệnh.
Điều trị và phòng bệnh:
- Không có thuốc đặc trị và chủ yếu là tiêm vaccine Gumboro đúng lịch từ 5 đến 7 ngày tuổi và tiêm 2 đến 3 tuần sau.
- Dùng điện giải, vitamin C, men tiêu hóa hỗ trợ hồi phục.
- Vệ sinh trại nuôi và cách ly gà mới nhập.
- Giai đoạn bùng phát nên hạn chế can thiệp và tránh stress thêm cho đàn.
Bệnh CRD (hen gà mãn tính)
Triệu chứng:
- Gà ho nhẹ, khò khè khi thở và sổ mũi kéo dài.
- Mắt có thể bị viêm, sưng mí và chảy nước mắt.
- Gà giảm ăn, chậm lớn và còi cọc.
- Nếu nặng có thể bị viêm phổi thậm chí chết rải rác.
Nguyên nhân:
- Vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum là thủ phạm chính và kết hợp điều kiện chuồng trại kém, nhiều bụi, ẩm thấp.
Điều trị và phòng bệnh:
- Sử dụng Tylosin, Doxycycline, Tiamulin theo hướng dẫn.
- Xông chuồng bằng tinh dầu bạc hà, khuynh diệp để thông mũi và sát khuẩn.
- Cải thiện chuồng nuôi thông thoáng và thay đệm lót thường xuyên.
- Bổ sung men tiêu hóa, vitamin A – E – C giúp gà nhanh phục hồi.
Bệnh tiêu chảy (do E. Coli hoặc Salmonella)
Triệu chứng:
- Gà đi ngoài phân lỏng, hôi và có thể lẫn máu hoặc bọt.
- Sút cân nhanh, bụng trướng nhẹ và lông bết đuôi.
- Trường hợp nặng có thể gây chết hoặc lây lan sang gà khác.
Nguyên nhân:
- Vi khuẩn E. Coli, Salmonella phát triển mạnh trong môi trường mất vệ sinh hoặc thức ăn ôi thiu và thường xảy ra vào mùa mưa khi chuồng trại ẩm thấp.
Điều trị và phòng bệnh:
- Dùng kháng sinh Norfloxacin, Colistin, Trimethoprim theo liều chỉ định.
- Ngưng sử dụng thức ăn đang dùng và thay bằng thức ăn sạch.
- Bổ sung men tiêu hóa, chất điện giải và vitamin tổng hợp.
- Cải tạo nền chuồng, khử trùng máng ăn – máng uống.
Bệnh đậu gà (gà nổi mụn)
Triệu chứng:
- Xuất hiện mụn nhỏ màu vàng nâu ở mào, mặt, chân, mí mắt.
- Mụn có thể khô lại và đóng vảy rồi rụng.
- Dạng nặng gây viêm loét miệng ảnh hưởng đến gà làm khó ăn, sưng mũi và có thể dẫn đến mù mắt.
Nguyên nhân:
- Do virus Poxvirus và lây qua muỗi, ve hoặc gà bị trầy xước da.
Điều trị và phòng bệnh:
- Tiêm vaccine đậu gà từ 2 đến 3 tuần tuổi.
- Chấm vết loét bằng cồn iod, xanh methylen hoặc bôi thuốc mỡ kháng sinh.
- Diệt muỗi xung quanh chuồng bằng thuốc và vệ sinh kỹ quanh khu vực chăn nuôi.
- Khi phát hiện gà bị bệnh đậu gà cần cách ly gà bệnh và sát trùng hàng ngày.
Bệnh cầu trùng
Triệu chứng:
- Đi ngoài ra máu tươi và có thể phân có mùi khắm, loãng hoặc đặc.
- Gà gầy nhanh chóng, mắt lõm vào, da tái và kém ăn.
- Khi gà gặp các trường hợp trên thì tỷ lệ chết cao nếu không điều trị kịp thời.
Nguyên nhân:
- Ký sinh trùng Eimeria phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt và bẩn.Bệnh này có thể lây qua phân, nước uống hoặc nền chuồng dơ.
Điều trị và phòng bệnh:
- Sử dụng thuốc cầu trùng như sulfaquinoxalin, Amprolium, Toltrazuril.
- Bổ sung thêm men sống, vitamin K, điện giải để cầm máu và hồi phục.
- Phơi khô nền chuồng và dùng vôi bột hoặc thuốc sát trùng mạnh.
Bệnh giun sán
Triệu chứng:
- Gà ăn nhiều nhưng vẫn gầy do tiêu hóa kém.
- Phân nhầy và có thể thấy giun sán lẫn trong phân.
- Gà dễ bị kế phát các bệnh đường ruột khác.
Nguyên nhân:
- Ký sinh trùng giun tròn, sán dây, lây qua thức ăn bẩn và nền đất ô nhiễm.
Điều trị và phòng bệnh:
- Tẩy giun định kỳ bằng Levamisole, Albendazole, Mebendazole (2 đến 3 tháng/lần).
- Vệ sinh chuồng, phơi khô nền và dọn phân kỹ lưỡng.
- Không thả gà ở bãi cỏ ẩm ướt hoặc bẩn.
Lưu ý chung trong việc phòng bệnh cho gà
- Tiêm phòng đầy đủ theo khuyến cáo của cơ quan thú y.
- Giữ vệ sinh chuồng trại, đảm bảo thoáng mát và sạch sẽ.
- Cách ly gà mới và gà bệnh để tránh lây lan.
- Bổ sung vitamin, khoáng chất và men tiêu hóa để tăng sức đề kháng.
- Theo dõi đàn gà thường xuyên để có thể phát hiện sớm triệu chứng lạ để xử lý kịp thời.
Tổng kết
Việc nắm vững các loại bệnh thường gặp ở gà và có hướng phòng ngừa, điều trị kịp thời sẽ giúp người nuôi chủ động bảo vệ đàn gà, từ đó giảm thiểu tối đa rủi ro thiệt hại về kinh tế. Để đạt hiệu quả cao trong chăn nuôi bạn nên đầu tư vào việc tìm hiểu và cập nhật kiến thức chuyên sâu về gà hơn nhé.
